Gardshistorie: om nyare heimelsdokument

I ei gardshistorie bør ein sjølvsagt ha oversyn over heimelsdokumenta som gjeld garden, i betydninga ein eigedom med gards- og bruksnummer (gnr./brnr.) i matrikkelen. Det er dokument som på dateringstidspunktet definerer kven som har rettsleg grunnlag for å eige eller kan bruke garden.

Slike dokument finn ein i grunnboka, som i dag er eit digitalt dokument for kvart bruksnummer (tilsvarande). Der finn vi namnet på eigaren og normalt når ho/han har overteke, gyldige heftingar som er registrert (tinglyst) på eigedomen (dette kan vere mykje, som til dømes utskifting, kraftliner, reglar for veg osv. , mange av desse kan gjelde fleire bruksnr.) og 'Grunndata', om når bruksnummeret er oppretta, om andre er utskilt frå denne o.a. Sjå døme nedst.

Enklaste måte å finne dette dokmentet på er via Kartverket si netteneste www.seeiendom.no - når ein veit gnr./br.nr. Det har ein ofte på eigne dokument, viss det gjeld eigen eigedom. Ein annan måte å finne nummera på er å gå via www.norgeskart.no, søkje seg inn på eigedomen på kartet og klikke på den,. Da kjem det opp ein meny det namnet eller vegadressa på staden kjem øvst, og så nokre val:

Det er her du kan finne gjeldande eigedomsinformasjon, på det øvste valet. Klikk på det, og du får ei ny ramme:

På dette søket får ein fram gnr./br.nr.; dette gjeld altså Lesjaskog skule, gnr. 12 br.nr. 14, grunneigedomen.

Her har ein òg ein nyttig funksjon, 'Marker eiendom' - da blir grensene til grunneigedomen vist på kartet. Her er det likevel nyttig å merke seg at så langt eg forstår er det som blir vist eigentleg det vi kan kalle "ei fungerande praktisk eigedomseining" (Sevatdal 2017 side 244), altså ein eigedom som omfattar fleire bruksnummer.

Neste steg er å klikke på [VIS MER INFORMASJON]. Da får ein eit slikt skjermbilde, altså frå Kartverket sin nettstad seeiendom.no:

Der eigedomen òg er avmerkt på eit kartutsnitt, som kan forstørrast.

Her ein to val: 'Vis grunnboken' og 'Bestill fra grunnboken'. Den siste styrer ein til ei eiga e-handelsside, der ein kan bestille stadfesta dokument mot betaling.

Ved å klikke på 'Vis grunnboken' kjem ein til ei innloggingsside med elektronisk ID, mellom anna bank-ID. Logg på der, og ein får automatisk lasta ned ei grunnboksutskrift for eigedomen.

Ein kan fritt søkje på fleire nummer og få nedlasta slike utskrifter, så lenge ein er innlogga.

Grunnboka for Lesjaskog skule:

Utskrifta er disponert likt for alle, men innhaldet samsvarar sjølvsagt med tinglyst innhaldt for det enkelte bruksnummer.

I neste innlegg går eg inn på det som her er kalla 'den manuelle grunnboka'.