Jordbruksteljingane 1939 og 1949

Jordbruksteljingane er ikkje dei mest spennande kjeldene til historia om gardar og plassar. I bygdebøkene er det tatt med informasjon om husdyrhaldet og åkerbruket frå slike teljingar på 1800-talet (dei var eigentleg kombinerte folke- og jordbruksteljingar). Eg brukte dei til å seie noko om i kor stor grad dei enkelte bruk produserte nok mat i forhold til talet på folk som budde der.

Det vart tatt opp meir detaljerte slike teljingar også på 1900-talet, mellom anna i 1907, men grunnlagsmaterialet, informasjonen om drifta på det enkelte bruket, gjekk tapt i brann hos Statistisk sentralbyrå. Heller ikkje for seinare teljingar før 1939 er grunnlagsmaterialet bevart. Det er først frå 1939 og kvart tiande år utover at ein finn slike opplysningar for kvart bruk. Men dei var innsamla under Statistikkloven av 1907, som sette sperrefrist: dei innsamla opplysningane skulle ikkje gjerast kjent for enkelte bruk før etter 60 år. Det var lov å publisere samandrag for minst fem bruk (så vidt eg hugsar). Det er bakgrunnen for dei tabellane som står i kvart grendekapittel.

Nå er det gått så lang tid at både 1939 og 1949 er fritt tilgjengelege (og 1959 blir det om to år). Mykje har skjedd med jordbruket i bygda på dei seksti åra, så eit spørsmål som må drøftast i forprosjektet er om ein skal innarbeide denne informasjonen i ei oppdatering.

Kom gjerne med synspunkt!

Dette 1939-skjemaet (for- og bakside) er frå Søre Plassen på Lesjaverk, gardsnr. 29 br.nr. 2, som òg dreiv Storteigen, gardsnr. 32 br.nr. 2 (sjå bd. 1 side  495 til 497).